Trà Hoàn ngọc mạo danh chuyên gia để 'thổi' sản phẩm

Trà Hoàn ngọc Ông thọ được quảng cáo là có nhiều công dụng kỳ diệu, đã được các chuyên gia nghiên cứu. Tuy nhiên, các chuyên gia có tên trong quảng cáo lại hoàn toàn bất ngờ về việc bị mượn danh này, và theo họ, cây Hoàn ngọc không có nhiều công dụng đến vậy.

Hơn nữa, loại cây được dùng để sản xuất trà túi lọc này thực ra không phải cây Hoàn ngọc vẽ trên bao bì.

'Treo đầu dê bán thịt chó'

Theo tờ rơi quảng cáo, trà Hoàn ngọc Ông Thọ được Công ty cổ phần sản xuất thương mại và dịch vụ Hoàn Châu, TP HCM sản xuất từ nguồn nguyên liệu chính là lá và rễ cây Hoàn ngọc hay Nhật Nguyệt.

Tờ rơi còn trích dẫn bài viết lấy tên bác sĩ Phạm Khuê về công dụng kỳ diệu của cây Hoàn ngọc: 'Khôi phục sức khỏe cho người ốm yếu, mệt mỏi, người già suy nhược thần kinh, làm việc quá sức khủng hoảng tinh thần và thể lực, cảm cúm nhiệt độ cao, rối loạn tiêu hóa, chấn thương chảy máu, dập gãy cơ thể, dùng như nước uống và thuốc đắp, đặc biệt hiệu nghiệm với vết thương sọ não. Khi bị nhiều bệnh một lúc như đường ruột, cảm cúm, gan thận, đau dạ dày, chảy máu đường ruột, lở loét hành tá tràng, viêm loét hành tá tràng, trĩ nội, đau gan, xơ gan cổ trướng, viêm thận, viêm đường tiết niệu, đái ra máu... sau khi uống hoặc ăn 150 lá đến 200 lá là khỏi hẳn, tràn dịch màng phổi đều tốt...  

Tiến sĩ Trần Công Khánh, giám đốc Trung tâm nghiên cứu và phát triển cây thuốc dân tộc cổ truyền, người đã phát hiện và nghiên cứu nhiều về cây Hoàn ngọc cho biết, cây này còn có tên là Nhật nguyệt, Tu Lình, cây con khỉ, trạc mã, thần tượng linh, cây Mặt quỷ, La điền... Năm 1996, ông đã đặt tên cho cây này là Xuân hoa, họ Ô rô. Khi thử tác dụng của cao đặc chiết từ lá cây Hoàn ngọc cho thấy nó có tác dụng kháng khuẩn, không độc và bảo vệ tế bào gan. Điều này phù hợp với kinh nghiệm dân gian sử dụng lá cây để chữa đau bụng, đại tiện lỏng, rối loạn tiêu hóa. Một số công dụng khác như trị trĩ, cao huyết áp, rối loạn thần kinh, mắt đỏ, mắt hột chỉ là kinh nghiệm dân gian. Về tác dụng của rễ cây, hiện chưa có công trình nghiên cứu nào.

Mượn danh để lừa

Tiến sĩ Khánh đã rất bất ngờ khi biết tờ giới thiệu sản phẩm trà Hoàn ngọc đã nêu danh ông cùng công trình ông nghiên cứu về cây này, trên tạp chí Thuốc và sức khỏe số 101 ngày 1/10/1997. Ông cho biết, trong bài viết đó, ông chỉ nêu công dụng chính của cây đã được nghiên cứu là có tác dụng kháng khuẩn ở đường tiêu hóa và kháng nấm, chữa đau bụng, đi ngoài, rối loạn tiêu hóa, còn các công dụng khác chỉ là do dân gian truyền miệng, chưa được các nhà khoa học nghiên cứu. Vậy mà tờ giới thiệu sản phẩm nêu trên lại đưa danh ông như là sự thừa nhận những công dụng dân gian đó.

Giáo sư Lê Thế Trung cũng chung tâm trạng đó. Ông cho biết, trước đây, khi dư luận xôn xao về công dụng kỳ diệu của cây Hoàn ngọc, ông cũng để ý tìm hiểu. Tuy nhiên, đó không phải là công trình nghiên cứu hay thực tế chữa bệnh như tờ rơi đã nói. Theo tìm hiểu của ông, cây Hoàn ngọc cũng chỉ có công dụng vừa phải, không kỳ diệu như quảng cáo. Giáo sư Trung cho rằng, việc sử dụng tài liệu thiếu căn cứ rồi để tên các nhà khoa học là sự mạo danh nhằm lừa bịp người tiêu dùng.

Ông Phạm Thắng, Viện trưởng Viện Lão khoa quốc gia, con trai cố giáo sư Phạm Khuê cũng bức xúc: 'Giáo sư Phạm Khuê cũng như Viện Lão khoa chưa bao giờ nghiên cứu về cây Hoàn ngọc. Thế nhưng rất nhiều người mạo danh giáo sư để quảng cáo cho sản phẩm và Trà Hoàn ngọc Ông thọ không phải là trường hợp duy nhất'.

Không phải cây Hoàn ngọc

Điều làm tiến sĩ Trần Công Khánh ngạc nhiên là nhà sản xuất đưa hình ảnh cây Hoàn ngọc trên bao bì sản phẩm, nhưng thực chất lại sử dụng một loại cây khác mà ông chưa biết đó là cây gì. Lá cây Hoàn ngọc được xác định không mùi, không vị, hơi nhớt. Loại cây mà công ty Hoàn Châu gửi đến cho ông có đặc điểm lá non màu tím, không nhớt, mọc đối, rất giống với một loại cây cũng thường bị nhầm với cây Hoàn ngọc mà tiến sĩ Khánh đang trồng để tiếp tục nghiên cứu, xác định.

Trước đó, nhà thực vật học Võ Văn Chi, căn cứ vào mẫu cây mà công ty này gửi cho đã xác định tên cây có tên tiếng Việt là Bán tự mốc, có người căn cứ vào đặc điểm lá non màu đỏ nhạt để gọi là Hoàn ngọc đỏ. Ông Chi khẳng định 'chưa có sách nào nêu lên công dụng làm thuốc của loại cây này'. Đối chiếu với các loài khác cùng chi như Bán tự kiểng, Bán tự Trung Quốc, ông Chi cho rằng: 'Dân gian hay sử dụng cây Hoàn ngọc đỏ làm thuốc trị bệnh trĩ, chấn thương bầm giập, mụn nhọt, sỏi thận và xuất huyết khi mang thai là có cơ sở, phù hợp với công dụng của hai loài nêu trên'.

Tuy nhiên, theo tiến sĩ Trần Công Khánh, các cây cùng họ, cùng chi nhưng khác loài sẽ có tính chất, cấu trúc gen, thành phần hóa học khác nhau, có cây được dùng làm thuốc, nhưng có cây lại độc. Thậm chí, trong cùng một cây, có bộ phận dùng được, có phần không, như củ khoai tây và mầm của nó. Do đó, chưa biết tính chất, thành phần hóa học của cây mà sử dụng làm trà chữa bệnh là thiếu tính khoa học, nếu chẳng may là cây độc sẽ nguy hại tới sức khỏe người sử dụng.

(Theo Khoa Học & Đời Sống)

Bài viết: Trà Hoàn ngọc mạo danh chuyên gia để 'thổi' sản phẩm (https://www.meo.vn/tra-hoan-ngoc-mao-danh-chuyen-gia-de-thoi-san-pham.html) được biên tập bởi công sức của BTV Mẹo vặt hay (https://www.meo.vn). Vui lòng liên kết tới web của chúng tôi khi tái sử dụng thông tin. Chân thành cảm ơn.