Đã từ lâu khái niệm u nang buồng trứng không còn xa lạ gì với các bạn, đặc biệt là chị em phụ nữ. Bởi số lượng người mắc bệnh này tăng lên đáng kể hàng năm, nếu không chữa trị kịp thời có thể dẫn đến ung thư, vô sinh… Và được nói đến rất nhiều, song chị em đã thực sự hiểu về nó chưa? Dưới đây là một số chia sẻ chúng tôi cung cấp về nguyên nhân, triệu chứng bệnh u nang buồng trứng nhằm giúp chị em hiểu rõ hơn về căn bệnh này.
Bệnh u nang buồng trứng
U nang buồng trứng là chứng bệnh khá phổ biến với chị em phụ nữ hiện nay. U nang buồng trứng là một túi hoặc nhiều túi chứa đầy dịch hình thành trên hoặc bên trong buồng trứng của phụ nữ. Buồng trứng là các tuyến sinh sản nhỏ nằm hai bên của tử cung. U nang buồng trứng trong nhiều trường hợp là lành tính.
Nguyên nhân gây bệnh u nang buồng trứng
Nguyên nhân chính xác của u nang buồng trứng là không rõ, tuy nhiên chúng có xu hướng hình thành khi buồng trứng sản xuất quá nhiều hormone estrogen. Và có 5 nguyên nhân cơ bản có thể dẫn đến u nang buồng trứng: do phụ nữ đã từng sẩy thải, có kinh sớm, nội tiết bị phá hủy, chức năng tuyến giáp suy giảm và các nang trứng đã chín bị phá hủy.
Triệu chứng bệnh u nang buồng trứng
U nang buồng trứng có thể được phát hiện trong khi bạn khám phụ khoa định kỳ hoặc kiểm tra sức khỏe bằng việc: xét nghiệm máu, siêu âm hay nội soi.
Tuy nhiên, bên cạnh đó cơ thể phát sẽ xuất hiện một số dấu hiệu như đau bụng, rong kinh, rong huyết…Nếu có dấu hiệu bất thường bạn nên đi khám bác sĩ để kiểm tra chắc chắn về bệnh.
Cách điều trị u nang buồng trứng
Điều trị phụ thuộc vào tuổi tác của bạn, sức khỏe và kích thước của u nang. Khối u có thể cần phải được loại bỏ nếu nó quá lớn, đang phát triển, gây đau hoặc các triệu chứng khác. Các u nang có thể được loại bỏ thông qua nội soi ổ bụng, Nếu ung thư, bác sĩ có thể loại bỏ một hoặc cả hai buồng trứng và tử cung ( cắt bỏ tử cung ). Để có được một phương pháp điều trị phù hợp với mỗi người bệnh các bác sĩ còn căn cứ vào nhiều yếu tố khác nhau để quyết định. Vì vậy, các bạn cần phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời để tránh để lại những hậu quả không mong muốn.
Bệnh u nang buồng trứng có tỉ lệ người mắc rất cao, vì vậy chị em phụ nữ cần quan tâm và chú trọng tìm hiểu về bệnh các nguyên nhân, triệu chứng bệnh u nang buồng trứng để có thể phát hiện bệnh sớm, và có cách chăm sóc bản thân tốt nhất, tránh được nguy cơ mắc bệnh u nang buồn trứng.
Xuất huyết tiêu hóa cao là chảy máu ở thực quản, dạ dày tá tràng và phần trên của hỗng tràng. Có nhiều nguyên nhân gây xuất huyết tiêu hóa cao…
Người nhà tôi bị nôn và đi ngoài ra máu, đi khám được chẩn đoán xuất huyết tiêu hóa cao. Xin hỏi, đó là bệnh gì? Nguyên nhân gây bệnh? – Phạm Văn Toàn (Bắc Giang).
Xuất huyết tiêu hóa gây nhiều biến chứng, dễ bị tử vong.
BSCK II Vũ Đức Chung, Trưởng khoa Nội tiêu hóa, Bệnh viện 35
4: Xuất huyết tiêu hóa cao là chảy máu ở thực quản, dạ dày tá tràng và phần trên của hỗng tràng.
Có nhiều nguyên nhân gây xuất huyết tiêu hóa cao nhưng nguyên nhân trực tiếp thường gặp là: Loét dạ dày, tá tràng, ung thư dạ dày, viêm cấp chảy máu dạ dày sau uống thuốc, viêm trợt ở dạ dày, tá tràng, polyp dạ dày tá tràng hoặc ít gặp hơn là thoát vị lỗ thực quản cơ hoành, u thần kinh ở dạ dày, u cơ trơn, lao dạ dày hoặc giang mai dạ dày.
Ngoài ra, xuất huyết tiêu hóa cao cũng do các bệnh lý ngoài ống tiêu hóa như vỡ tĩnh mạch thực quản ở bệnh nhân xơ gan, viêm tắc tĩnh mạch gan; sỏi mật, viêm loét đường mật gây chảy máu; bệnh lý tủy xương gây rối loạn đông máu, chảy máu; các bệnh lý chảy máu toàn thân: huyết áp cao, chấn thương…
Đã bao giờ bạn rơi vào tình trạng liên tục bị đói cho dù vừa ăn xong chưa lâu? Nếu bạn đã từng như vậy thì chắc hẳn sẽ vô cùng lo lắng vì không biết mình đang gặp vấn đề gì. Nếu bạn đang trong quá trình giảm cân thì điều này thực sự nguy hiểm vì nó sẽ khiến bạn ăn uống mất kiểm soát, ăn liên tục và nạp quá nhiều calo vào người.
Dưới đây là 5 nguyên nhân tại sao bạn liên tục cảm thấy đói.
1. Do thời tiết
Sự sụt giảm nhiệt độ có thể sẽ kích hoạt hormone tâm trạng trong cơ thể bạn, gây ra sự thèm ăn và luôn cảm thấy đói. Đó là lý do tại sao bạn có xu hướng ăn nhiều hơn trong những tháng mùa đông.
Khi bạn đói, sự trao đổi chất trong cơ thể giảm xuống, sau khi ăn, nhiệt độ cơ thể bạn tăng lên và cơn đói bắt đầu tiêu tan. Chính vì vậy mà các nhà hàng thường giữ nhiệt độ phòng mát mẻ để kích tăng sự thèm ăn của khách hàng.
2. Mất nước
Nếu bạn không uống đủ nước trong ngày, cơ thể bạn dễ bị mất nước nhanh chóng. Và khi cơ thể bị mất nước, bạn sẽ liên tục cảm thấy đói vì ượng nước không đủ có thể khiến dạ dày của bạn cảm thấy trống rỗng. Và phản ứng tự nhiên là bạn sẽ tìm đến bánh quy hoặc một số đồ ăn khác để thoả mãn cơn thèm ăn trong khi tất cả những gì cơ thể của bạn thực sự cần có thể chỉ là nước.
Cơ thể thiếu nước còn khiến cho các cơ quan bên trong hoạt động không tốt. Vì vậy, cho dù vào mùa đông bạn cũng cần uống đủ nước hàng ngày. Uống nước không chỉ giúp loại bỏ độc tố ra khỏi cơ thể và máu của bạn mà còn giúp bạn giảm cân vì nó làm cho bạn cảm thấy no và không ăn nhiều.
3. Thiếu ngủ
Khi bạn không ngủ đủ giấc, cơ thể bạn sản xuất thêm Ghrelin – một loại hormone gây ra tình trạng đói. Ngoài ra, thiếu ngủ cũng có thể dẫn đến kết quả là lượng leptin được sản xuất trong cơ thể bạn ít đi mà leptin lại là loại hormone giúp ngăn chặn sự thèm ăn. Chính vì vậy, thiếu ngủ là một nguyên nhân lớn khiến bạn luôn trong tình trạng cảm thấy đói.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người ngủ ít hơn 6 tiếng mỗi đêm có nguy cơ trở nên béo phì cao hơn những người ngủ trên 6 tiếng. Bạn nên ngủ 7-9 tiếng mỗi ngày nếu bạn muốn tốt cho sức khỏe cũng như không phải lo nguy cơ tăng cân do ăn nhiều.
4. Ăn quá nhanh
Bộ não của bạn cần khoảng 20 phút mới có thể bắt kịp với dạ dày. Điều này có nghĩa là, não của bạn không thể nhận được tín hiệu bạn đã no ngay sau khi dạ dày được lấp đầy thức ăn (và bạn đã kết thúc bữa ăn). Đặc biệt, nếu bạn ăn quá nhanh, sự chênh lệch về thời gian này càng tăng lên. Đó chính là lý do vì sao các chuyên gia sức khỏe luôn nhấn mạnh vào tầm quan trọng của việc ăn chậm. Bạn nên ăn mỗi bữa ăn trong khoảng 30 phút và nhai kĩ, chậm để não bộ có thể bắt kịp với mức độ no của dạ dày.
Nếu bạn vẫn còn đói sau khi ăn một bữa ăn quá nhiều đồ ăn, hãy dành một chút thời gian để nghỉ ngơi chứ không nên ăn tiếp. Ăn quá nhanh sẽ không tốt cho hệ tiêu hóa của bạn và dễ gây ra các vấn đề về dạ dày.
5. Căng thẳng hay chán nản
Căng thẳng và chán nản là hai trong số các chất xúc tác lớn nhất trong chuyện ăn uống mà theo đó, cảm giác đói là kết quả của sự lo lắng và căng thẳng. Đây là một phản ứng hóa học bình thường diễn ra trong cơ thể.
Lúc căng thẳng hay chán nản, bạn sẽ không thể kiểm soát được cảm xúc của mình, thậm chí không biết mình ăn những gì và ăn rất nhanh. Điều này sẽ gây khó khăn cho não trong việc tiếp nhận thông tin rằng bạn đã no hay chưa. Chính vì vậy mà trong lúc căng thẳng hay chán nản, có thể bạn đã ăn rất nhiều rồi nhưng vẫn không cảm thấy no, thậm chí còn luôn thấy đói.
Thực phẩm sẽ không giải quyết được sự căng thẳng hoặc các vấn đề của bạn. Nếu bạn đang chán, bạn có thể chọn một cách giải quyết khác, ví dụ như vận động hoặc gặp gỡ bạn bè… Những việc này không những giúp bạn giải tỏa tâm trạng mà còn có tác dụng giảm cân, tiêu hao calo nhanh chóng.
Tất cả những người trong độ tuổi sinh đẻ (từ tuổi dậy thì đến tuổi mãn kinh đối với nữ và từ tuổi dậy thì trở đi đối với nam), có quan hệ tình dục thường xuyên (2 – 3 lần/tuần), không sử dụng biện pháp tránh thai mà không thụ thai trong vòng 12 tháng được gọi là vô sinh. Nhưng vì sao lại vô sinh?
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến vô sinh. Có nguyên nhân từ phía nam giới và có nguyên nhân từ phía nữ giới. Và dưới đây là một số nguyên nhân thường gặp.
Nguyên nhân từ phía nam giới
Một số nguyên nhân từ phía nam giới như không có tinh trùng, tinh trùng quá ít, tinh trùng di động yếu và tinh trùng dị dạng. Ngoài ra có một số các trường hợp khác như xuất tinh ngược dòng (tinh trùng không được phóng ra ngoài mà chảy ngược vào bàng quang, sau đó được đi tiểu ra ngoài).
Nguyên nhân gây ra tình trạng trên là do một số bệnh lúc bé có thể gây yếu kém khả năng sinh sản. Tinh hoàn không hạ xuống làm giảm khả năng của tinh dịch. Bệnh quai bị sau khi dậy thì sẽ gây viêm tinh hoàn và giảm số lượng tinh trùng. Bệnh lao và hoa liễu làm viêm tắc ống dẫn tinh. Cả hai trường hợp có thể làm tinh dịch đến mức gần như không có. Caffeine, rượu, nicotine, manjuana làm hại tinh hoàn và làm giảm số tinh trùng.
Nguyên nhân từ phía nữ giới
Sử dụng một số biện pháp tránh thai
Uống thuốc tránh thai kéo dài: Bình thường, thuốc tránh thai không có ảnh hưởng gì đến sức khoẻ của bạn cũng như khả năng sinh con. Nhưng việc sử dụng thuốc tránh thai kéo dài cũng có thể gây khó có thai lại trong vòng 6 tháng đầu sau khi dùng thuốc. Đặt dụng cụ tử cung: Nếu như việc đặt dụng cụ tử cung bình thường và không gây ra viêm nhiễm thì nó không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của bạn. Nhưng nếu xảy ra viêm nhiễm thì có thể dẫn đến vô sinh. Bình thường, dụng cụ tử cung là hoàn toàn vô khuẩn, vì vậy khi viêm nhiễm tử cung hay âm đạo thì nó là điều kiện để vi khuẩn từ ngoài vào trong dễ gây viêm nhiễm và rong kinh. Vì vậy, trước khi đặt vòng thì cần điều trị các viêm nhiễm phụ khoa nếu có. Phụ nữ hút thuốc lá: Trong thuốc lá có chất nicotin làm co mạch và giảm cung cấp máu, gây rối loạn chức năng hoạt động của bộ phận sinh dục và có thể là nguyên nhân dẫn đến vô sinh. Nhiễm trùng tiểu khung: Viêm tắc vòi trứng: nếu bị viêm tắc vòi trứng thì trứng và tinh trùng không thể gặp nhau để thụ tinh được.
Những vấn đề với tử cung:
Viêm niêm mạc tử cung: có thể làm cho niêm mạc tử cung phát triển trong những ngày rụng trứng và có thể dẫn đến dính. U xơ tử cung, polip tử cung Lạc nội mạc tử cung: Bệnh lạc nội mạc tử cung gây đau bụng lúc có kinh, trứng rụng bất thường và loa vòi không bắt được trứng. Cổ tử cung bị viêm, sẹo, không tiết dịch nhày, khoét chóp để lại sẹo. Những vấn đề với buồng trứng: Bất cứ rối loạn nào làm cho noãn không phát triển hoặc làm cho trứng không đủ chín, hay chín mà không rụng đều có thể là nguyên nhân dẫn đến vô sinh
Trong một số trường hợp, cả hai vợ chồng đều bình thường về phương diện sinh sản, nhưng tinh trùng người chồng không thích hợp với chất nhầy ở cổ tử cung người vợ, làm cho tinh trùng bị chết và không đi vào đường sinh dục nữ được. Trường hợp này thường được chẩn đoán bằng xét nghiệm sau giao hợp: bác sĩ sẽ lấy chất nhầy ở cổ tử cung người vợ, vài giờ sau giao hợp để xem sự di động và khả năng sống của tinh trùng.
Một số nguyên nhân dẫn đến tỉ lệ hiếm muộn, vô sinh ngày càng tăng
Hiện nay, hầu hết các thống kê trên thế giới đều cho thấy tỉ lệ hiếm muộn ngày càng gia tăng. Điều này có thể do nhiều nguyên nhân:
Phụ nữ lập gia đình trễ hơn và muốn có con ở tuổi lớn hơn.
Nhiều thống kê trên thế giới cho thấy chất lượng tinh trùng nam giới đang giảm dần, có thể do ảnh hưởng môi trường và hoàn cảnh sinh sống.
Các bệnh lây truyền qua đường tình dục xuất hiện với tỷ lệ cao hơn trong cộng đồng, dẫn đến tắc vòi trứng, giảm chất lượng tinh trùng, rối loạn khả năng sinh sản.
Việc sinh hoạt tình dục sớm và quan hệ với nhiều bạn tình ngày càng phổ biến và càng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục và nguy cơ dẫn đến hiếm muộn.
Ở nước ta, hiện nay tỉ lệ nạo phá thai ở phụ nữ khá cao. Một biến chứng lâu dài rất thường gặp của nạo phá thai hiện nay là hiếm muộn – vô sinh. Rất nhiều phụ nữ sau vài lần nạo thai đã bị vô sinh do tắc vòi trứng hoặc viêm dính buồng tử cung. Do đó, nếu chưa muốn có con, tốt nhất bạn nên sử dụng một biện pháp ngừa thai thật an toàn để dự phòng khả năng bị biến chứng vô sinh sau nạo thai.
“Thượng mã phong” hay còn gọi là “phạm phòng” là hiện tượng gây đột tử hoặc để lại di chứng nguy hiểm trong khi sinh hoạt tình dục.
Thông thường, lúc đó người đàn ông rơi vào trạng thái sốc, còn người phụ nữ thì sợ hãi đẩy người đàn ông xuống.
Ảnh minh họa.
Theo quan điểm y học thì đây là tình trạng đột tử do trụy tim mạch, cơ thể không đáp ứng kịp thời về oxy cho não. Theo đó, sau khi xuất tinh người đàn ông thường đột nhiên biến sắc, mặt trắng bệch, thở gấp, tay chân lạnh dần và co giật.
Thượng mã phong thường gặp ở cặp vợ chồng mới cưới, những người đi xa lâu ngày gặp nhau, sức khỏe cơ thể yếu, thực hành sex trong khi thần kinh quá căng thẳng, hoặc do bội thực về sex, quá say xỉn, lạm dụng quá nhiều rượu bia, chất kích thích. Dưới đây là một số nguyên nhân thường gặp.
Trúng khí độc
Một trong những nguyên nhân hàng đầu trong khi quan hệ tình dục là trúng độc, nhất là carbon monoxide (CO) phát ra từ môi trường xung quanh, đặc biệt là từ khí xả của các phương tiện giao thông. Vì lý do này mà người ta khuyến cáo không nên “yêu” trong xe ôtô, trong các thiết bị cơ khí, nhất là khi xe vẫn đang nổ máy. Tại Mỹ mới đây người ta đã phát hiện thấy một cặp tình nhân, nhà báo Agustino Noha đã bị chết trong khi trần như nhộng với người tình ngay trong ôtô, lúc đó xe vẫn nổ máy, thủ phạm chính là khí CO do xe phát ra.
Do say xỉn
Rượu bia nếu dùng chút ít có thể làm tăng ham muốn, nhưng lạm dụng quá nhiều, quá say có thể dẫn đến thảm họa, bởi nó có thể can thiệp làm cho nhịp tim đập bất thường ảnh hưởng đến việc lưu thông máu, nhất là khi gắng sức.
Ngoài ra, chính rượu bia còn gây nhiều tai họa khác, nhất là khi điều khiển các phương tiện giao thông. Ví dụ, một cặp tình nhân ở Namibia do quá say khi lái xe đã không làm chủ được, làm tình ngay trên xe. Hậu quả, xe mất lái tông vào xe tải ngược chiều làm cho cả hai bị thiệt mạng và gây ảnh hưởng đến giao thông trong nhiều giờ liền.
Chết vì ham muốn quá cao
Những người có ham muốn tình dục quá cao (High libido) cũng có thể rước họa vào thân, không chỉ gây khổ cho bạn tình mà bản thân cũng không tránh khỏi hậu họa. Một người đàn ông Ghana, tên là Robart Ashitey mới đây đã bị phạt tù 30 năm về tội giết người bởi mắc bệnh “đói sex”, làm việc quá sức, làm cho người tình chết ngay trên giường.
Thực hành sex ở những nơi nguy hiểm
Vì lý do nào đó những người trong cuộc không kìm chế được đã làm chuyện nhạy cảm ngay tại những vị trí không an toàn. Ví dụ trong thang máy, trên mái nhà, trong xe ôtô, trong toilet … và hậu quả khi “lên đỉnh” lại bị rơi vào thảm họa. Như trường hợp một cặp tình nhân người Mỹ ở South Caroline đã được người đi đường phát hiện chết trong trạng thái trần như nhộng trong khi quần áo còn ở trên mái nhà cao tới 15m.
Sex khi người quá mệt đi xa về
Khi người mệt mỏi, đi đường xa về nếu cứ cố tình hoạt động tình dục cũng có thể dẫn đến nguy cơ đột tử, nhất là nhóm người có tiền sử mắc bệnh tim mạch, cao huyết áp.
Làm gì để hạn chế tử vong khi lên đỉnh?
Theo quan điểm của y học hiện đại thì tình trạng đột tử khi thực hiện sex có liên quan đến tim mạch. Người trong cuộc, đặc biệt là phụ nữ cần nhạy cảm, thông minh và bình tĩnh. Trước tiên, hãy khoan lấy dương vật của đàn ông ra khỏi âm đạo mà lấy ngay một vật sắc nhọn (có thể là trâm cài đầu, kim khâu, kim băng…) châm mạnh vào xương cụt của người đàn ông, sau đó ấn vào huyệt nhân trung (nằm trên môi đoạn từ mũi đến môi trên).
Theo kinh nghiệm dân gian có thể nhổ lông mao (xung quanh hậu môn đàn ông), sau đó từ từ đưa người đàn ông nằm xuống, xoa đều toàn thân kết hợp hô hấp, không nên ngại ngùng xấu hổ vì lúc này chỉ có người phụ nữ mới có thể mang lại sự sống cho người đàn ông của mình mà thôi. Vì thế mới có câu “bây giờ hoặc không bao giờ” để nói về sự xử lý linh hoạt của người phụ nữ, sau đó nhanh chóng đưa người đàn ông vào viện. Đây là điều lý giải vì sao khi con gái về nhà chồng được mẹ khuyên mang theo trâm cài đầu và truyền lại những kinh nghiệm dân gian nói trên để con gái biết
Tôi 27 tuổi, thường xuyên bị mỏi chân trái từ xương chậu đến ngón chân, đặc biệt rất mỏi ở đùi. Đứng một chỗ làm việc không quá năm phút thì phải ngồi xuống một lát mới bớt mỏi và cứ liên tục thế. Xin bác sĩ tư vấn: chứng mỏi chân này có phải là biểu hiện của một loại bệnh không? – QUỐC THỊNH (BÌNH DƯƠNG)
TS.BS Lê Tự Phương Thảo, trưởng khoa nội thần kinh, bệnh viện nhân dân Gia Định, TP.HCM:
Bạn bị mỏi chân trái khi đi lại nhiều, ngồi nghỉ một lúc bớt mỏi có thể là triệu chứng của chân đi cách hồi. Nguyên nhân của chân đi cách hồi có thể ở mạch máu, cũng có thể do nguyên nhân thần kinh (hẹp ống sống). Bạn cần đi khám bác sĩ chuyên ngành thần kinh để đánh giá đúng tình trạng này. Cả hai nguyên nhân đều có cách chữa trị riêng biệt, do vậy cần chẩn đoán chính xác để đưa ra cách điều trị đúng đắn.
Ngứa ở bà bầu có nhiều nguyên nhân và các kiểu ngứa ở bà bầu cũng rất nhiều. Cần phải biết chính xác nguyên nhân từng bệnh để có cách chữa hợp lý.
Ngứa khi mang thai là vấn đề rất nhiều bà bầu gặp phải. Thông thường, điều đó không ảnh hưởng gì tới em bé cả, nó chỉ khiến người mẹ thấy khó chịu mà thôi.
Ngứa do ứ mật trong gan
Chị Vân Anh (Xuân Thủy) kể: “Mang thai cu Tũn được 5 tháng thì mình bị ngứa kinh khủng. Khắp người ngứa ngáy khó chịu khiến nhiều lúc mình như phát điên lên được. Mình muốn đi khám nhưng bà nội cu Tũn bảo mang thai ngứa là bình thường, thai lớn lên khiến da bị rạn gây ngứa, bà bầu nào chả vậy. Rồi bà nấu cho mình nước lá gửi mua của người Dao gì đó, bảo tắm là hết. Thế nhưng tắm mãi mà mình vẫn thấy ngứa dữ dội, có lúc mình gãi tới xước cả da.
Mà kể cũng lạ, rạn da thì ngứa vùng bụng với đùi thôi chứ đằng này cả người mình đều ngứa. Mình gọi điện cho mấy đứa bạn thắc mắc thì tụi nó nói khi mang thai hoocmon thay đổi cũng là nguyên nhân gây ngứa nữa, khó chịu một chút nhưng không có vấn đề gì nghiêm trọng cả. Vậy là mình yên tâm đôi chút và cắn răng chịu đựng. Nhưng mỗi lần “lên cơn ngứa” là da mình đỏ cả lên, đau nhức vì gãi nhiều. Thậm chí mình không còn muốn ăn uống gì, lúc nào cũng thấy mệt mỏi, khổ sở vì ngứa.
Cuối cùng mình đành nhờ ông xã đưa đi bác sĩ khám vì không thể chịu nổi nữa. Khám xong, cả hai vợ chồng cùng tá hỏa. Hóa ra chẳng phải mình bị ngứa thông thường như các bà bầu hay gặp phải, bác sĩ nói do mật kém lưu thông, ứ lại trong gan khiến da khô và ngứa, đồng thời kém ăn và mệt mỏi. Thậm chí mình hay thấy buồn nôn cũng là do bệnh này gây ra chứ không phải do bầu bí như mình lầm tưởng. May mà đi khám kịp chứ cứ nghe người này người kia nói thì không biết sẽ xảy ra chuyện gì nữa”.
Ảnh minh họa
Ngứa vì nhiễm nấm vùng kín
Cũng bị ngứa khi mang thai, Phượng (Khương Thượng) thì cứ nghĩ rằng do độ pH âm đạo thay đổi nên gây khô và ngứa như thông thường. Vì thế Phượng cũng cứ chủ quan, chẳng mảy may để ý. Cho tới khi âm đạo càng ngày càng ngứa, chảy dịch và có mùi, cô mới vội vàng đi khám. Thì ra Phượng bị nhiễm nấm âm đạo, chứ không phải chứng ngứa do thay đổi pH âm đạo khi mang thai. Nghe bác sĩ nói nếu không điều trị kịp thời bệnh có thể gây nguy hiểm cho em bé khi sinh ra. Lúc ấy Phượng mới giật mình, đúng là khi mang thai, không được chủ quan với bất cứ vấn đề gì dù nhỏ hay lớn.
Bà bầu cần lưu ý với ngứa
Không ít người bị ngứa khi mang thai. Có thai phụ bị ngứa âm đạo, hậu môn, có người thì thấy lòng bàn tay, bàn chân bị ửng đỏ và ngứa ngáy, và có những bà bầu lại ngứa toàn thân kèm dấu hiệu phát ban, thậm chí bị sốt…
Thông thường, bạn không phải quá lo lắng vì khi mang thai, sự gia tăng hoocmon estrogen là nguyên nhân gây ra những cơn ngứa. Hơn nữa, khi thai nhi lớn lên và cơ thể tăng cân khiến da vùng bụng, đùi, ngực… bị rạn, gây ngứa ngáy khó chịu. Với những bà bầu có tiền sử da khô, nhất là mắc chứng chàm bội nhiễm hay dị ứng thức ăn thì tình trạng ngứa càng tồi tệ hơn. Ngoài ra bà bầu còn có thể mắc chứng ngứa hậu môn do ra mồ hôi nhiều hay bị bệnh trĩ, hoặc bị ngứa âm đạo do pH thay đổi…
Tuy nhiên, nếu bạn thấy ngứa trầm trọng trong giai đoạn thai kỳ thứ hai hoặc ba có thể là một dấu hiệu của bệnh ứ mật trong gan của thai kỳ. Khi mật không lưu thông bình thường trong các ống nhỏ của gan, muối mật tích tụ lại trong da và làm cho bạn bị ngứa khắp nơi. Cảm giác ngứa có thể rất dữ dội. Tình trạng này không gây phát ban, nhưng da có thể bị đỏ lên, đau nhức với những vết xước nhỏ ở vùng da bạn gãi rất nhiều vì ngứa. Có thể kèm theo một số triệu chứng khác như chán ăn, vàng da, nôn mửa, buồn nôn và phân màu nhạt. Ngoài ra, bà bầu cũng nên lưu ý với những dấu hiệu ngứa kèm phát ban, sốt vì rất có thể đó là triệu chứng của bệnh thủy đậu hay herpes…Nếu bạn bị ngứa và gặp phải những tổn thương ngoài ra thì nên nghĩ tới chứng chàm, vảy nến. Đặc biệt, khi âm đạo bị ngứa và thấy nóng rát là triệu chứng bị nhiễm nấm âm đạo hoặc bạn đã bị mắc các chứng bệnh lây truyền qua đường tình dục khác.
Với những triệu chứng trên, bà bầu nên đi khám kịp thời để có hướng điều trị, tránh gây ảnh hưởng tới sức khỏe của mẹ và em bé. Còn với những trường hợp khác, dưới đây là lời khuyên bổ ích giúp bạn hạn chế những cơn ngứa ngáy khó chịu khi mang thai:
– Luôn giữ cơ thể sạch sẽ, kết hợp mặc trang phục thông thoáng để tránh hiện tượng đổ mồ hôi; đồng thời không nên ở những nơi quá nóng bức.
– Hạn chế tối đa tắm nước nóng lâu dưới vòi hoa sen hoặc ngâm mình lâu trong bồn tắm. Vì da bạn sẽ nhanh bị khô và ngứa hơn. Cũng không nhất thiết phải sử dụng sữa tắm, vì sữa tắm không phù hợp có thể khiến da bạn bị khô và ngứa hơn; hoặc nếu dùng thì nên chọn loại có độ pH vừa phải, không kích ứng (phù hợp với cả làn da mẫn cảm).
– Thi thoảng tắm ấm bằng bột yến mạch là một gợi ý cho bà bầu để cải thiện tình trạng bị ngứa da khi mang thai.
– Lưu ý tránh cào, gãi vì da sẽ càng bị kích thích, không chỉ khiến bạn ngứa hơn mà có thể để lại di chứng về sau. Hãy dùng một chiếc khăn mát hoặc một chiếc khăn ấm để chườm vào vùng da bị ngứa để cảm thấy dễ chịu hơn.
– Để giảm ngứa do thay đổi độ pH âm đạo khi mang thai, nên giữ vùng kín luôn được khô thoáng, sạch sẽ. Chọn dung dịch vệ sinh phụ nữ phù hợp với bà bầu, nhưng cũng không nên lạm dụng các loại dung dịch vệ sinh vì chúng có thể làm thay đổi môi trường pH tự nhiên của âm đạo.
– Tăng cường các loại thức ăn giàu vitamin A (có trong cá, trứng, các loại rau, củ)… và uống nước đều đặn hàng ngày. Nên tránh những loại thức ăn dễ gây dị ứng.
– Tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc và các loại kem bôi da nếu không có chỉ định của bác sĩ. Trước khi dùng sản phẩm gì, bạn cần đến bác sĩ để được tư vấn cẩn thận.
Đó là một số điều bà bầu cần lưu ý để có một thai kì khỏe mạnh, đồng thời giảm bớt sự khó chịu vì ngứa, nhất là trong mùa đông này.
Chọn sai món ăn có thể làm tình trạng ợ nóng càng trầm trọng hơn khi bầu bí.
Ợ nóng là tình trạng không mấy dễ chịu nhưng lại rất hay gặp ở thai phụ, đặc biệt trong 3 tháng cuối thai kỳ, gây cảm giác nóng rát cho bà bầu ngay sau xương ức, đôi khi có dịch axit trong dạ dày ợ lên miệng. Nguyên nhân là do trong thai kỳ, lượng hormone relaxin tăng cao dẫn đến quá trình tiêu hóa bị chậm lại, làm thức ăn lưu trong dạ dày lâu hơn, khiến cho axit tiết ra nhiều. Đồng thời, thai nhi lớn dần trong bụng mẹ chèn ép lên dạ dày và cơ thắt thực quản dưới, gia tăng khả năng axit bị đẩy ngược lên thực quản.
Chứng ợ nóng thường gia tăng vào những tháng cuối thai kỳ, khiến bà bầu dễ bị nhạt miệng, chán ăn ảnh hưởng đến việc cung cấp chất dinh dưỡng cho thai nhi. Tình trạng này càng tệ hơn nếu mẹ bầu vô tình ăn những thực phẩm có tác dụng tăng tiết dịch axit ở dạ dày hay làm giãn các cơ vòng tại cổ dạ dày đẩy axit trào ngược lại thực quản. Vì vậy, để hạn chế ợ nóng, mẹ bầu cần tránh thưởng thức những món ngon sau đây trong suốt thai kỳ.
1. Khoai tây chiên
Chế biến với rất nhiều dầu mỡ, khoai tây chiên là một trong những loại thức ăn nhanh được các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo chị em không nên ăn trong thời gian bầu bí. Không chỉ gây tăng cân, khó tiêu, khoai tây chiên giàu chất béo còn có xu hướng làm giãn các van cơ bắp vốn ngăn cách thực quản với dạ dày, cho phép axit từ dạ dày thấm ngược lên thực quản. Kết hợp với hormone thai kỳ khiến van này càng giãn rộng hơn nữa, từ đó làm tăng gấp đôi tình trạng ợ nóng ở bà bầu.
Không chỉ có khoai tây chiên, chị em cũng cần tránh các loại thức ăn chiên nhiều dầu mỡ và chất béo khác. Nếu quá yêu thích khoai tây, nên thay thế bằng khoai tây nướng, luộc hoặc hấp.
2. Hamburger thịt bò
Ăn một chiếc bánh hamburger thịt bò vào buổi tối sẽ có nguy cơ làm cho bạn mất ngủ nguyên đêm vì chứng ợ nóng. Nguyên nhân là thịt bò chứa 75% nạc nhưng có đến 25% chất béo bão hòa làm cho quá trình tiêu hóa diễn ra chậm hơn, đồng nghĩa với việc thực phẩm và axit lưu lại trong dạ dày lâu hơn, làm bạn ợ nóng nhiều hơn. Do đó, hãy thay thịt bò bằng ức gà nướng hay hamburger chay với rau củ cho buổi ăn tối nhẹ trước giờ đi ngủ.
3. Cà chua
Dù chứa hơn 20 vitamin và khoáng chất, vừa giúp bà bầu đẹp da vừa giảm mệt mỏi, chuột rút thai kỳ, tuy nhiên, nếu thai phụ đang bị chứng ợ nóng hành hạ thì cà chua lại không còn là loại quả lý tưởng để ăn hàng ngày. Nguyên nhân là do axit có trong cà chua có thể làm cho dạ dày của bạn gặp vấn đề với chứng trào ngược axit, thậm chí khi bạn chỉ ăn 1 vài lát cà chua có trong bánh sanwich hay trong món trộn salad thơm ngon. Nước sốt cà chua kết hợp với món mì ống Ý có thể còn làm cho chứng ợ nóng tăng lên đáng kể, do có quá nhiều chất béo, dầu mỡ trong món ăn này.
4. Trái cây họ cam quýt
Cam và bưởi là nguồn cung cấp vitamin C và các chất dinh dưỡng quan trọng khác trong suốt thời gian bầu bí. Nhưng thật không may, các loại trái cây có tính axit cao này cũng là tác nhân kích hoạt chứng ợ nóng ở nhiều bà mẹ tương lai. Do đó, nếu đang gặp rắc rối vì ợ nóng, hãy thay cam, chanh, bưởi hay quýt bằng các loại trái cây khác dồi dào vitamin C và dưỡng chất nhưng ít có tính axit như quả mâm xôi hay dâu tây.
5. Socola
Socola có chứa theobromine, một hợp chất tự nhiên làm giãn các van cơ bắp ngăn dạ dày và thực quản, khiến axit dễ trào ngược lại thực quản. Ngoài ra, socola cũng là một nguồn cung caffeine gây kích thích dạ dày. Hai tác nhân này dẫn đến việc nếu ăn quá nhiều socola, bà bầu sẽ có nguy cơ phải đối diện với chứng ợ nóng nhiều hơn bình thường. Do đó, chỉ nên ăn 1 lượng socola nhỏ, hoặc chuyển qua ăn socola làm từ cây carob, một loại socola không có chất caffeine và theobromine.
6. Trà bạc hà
Từ lâu, trà bạc hà được xem là loại thức uống hỗ trợ tốt cho hệ tiêu hóa của bà bầu, nhưng theo một số chuyên gia về dinh dưỡng, bạc hà có thể kích thích chứng trào ngược dạ dày ở những người hay bị khó tiêu do thiếu cân bằng axit. Vì vậy, nên thay thế 1 tách trà bạc hà bằng trà hoa cúc, hay trà thảo mộc vừa giúp giảm viêm vừa kích thích chất nhầy trên bề mặt của đường tiêu hóa, đẩy nhanh tiến độ tiêu hóa thức ăn, từ đó giảm ợ nóng khá hiệu quả.
7. Trà và cà phê
Cà phê, trà và các thức uống chứa caffein khác (bao gồm cả socola nóng) gây nên chứng khó tiêu, ngay cả với cà phê không caffein vẫn có thể làm tình trạng ợ nóng ở bà bầu nặng thêm. Chưa kể, dùng nhiều cà phê, trà hay các thức uống chứa caffein hoàn toàn không tốt cho thai nhi, do chúng là 1 trong những tác nhân gây nên tình trạng sinh non, sinh con nhẹ cân hoặc sẩy thai. Vì sức khỏe của cả mẹ và bé, bà bầu nên tránh dùng các loại thức uống này trong suốt thai kỳ, nếu quá “ghiền” cà phê, bạn hãy chuyển qua dùng 1 tách cà phê sữa nhỏ để giảm bớt lượng caffein trong món uống dễ gây nghiện này.
8. Nước có gas
Soda, cola, nước ngọt hay bất kỳ một sản phẩm uống nào có chứa gas đều có thể làm cho chứng ợ nóng của bạn thêm trầm trọng. Caffein, cộng với những sủi bọt nhỏ trong những loại nước này là nguyên nhân khiến dạ dày phình lên, kích hoạt sản xuất axit dạ dày nhiều hơn. Để hạn chế việc dung nạp các loại thức uống này, mẹ bầu nên chọn mua loại nước có gas đóng trong hộp vừa thay vì một chai lớn, và uống từng ngụm nhỏ để tránh gây kích ứng thực quản.
9. Hành tây
Hành tây và các loại hành mang đến nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe bà mẹ và thai nhi như có thể giúp giải độc cơ thể, tăng sức đề kháng, tăng hàm lượng cholesterol tốt, ngăn ngừa bệnh tiểu đường thai kỳ, giàu axit folic, vitamin B, C, K, crom, biotin v.v…. Tuy nhiên, hành tây lại là tác nhân làm cho chứng ợ nóng của thai phụ thêm trầm trọng, do đây là loại thực phẩm có tính axit gây khó tiêu, đầy hơi, tạo cơ hội cho thức ăn chưa tiêu hóa trào ngược lại thực quản. Tình trạng này sẽ trở nặng hơn khi chị em ăn hành tây trước giờ đi ngủ, vì vậy chỉ nên chọn các món có hành tây trong bữa ăn sáng và trưa để giảm cơ hội cho chứng ợ nóng hành hạ bạn.
10. Các sản phẩm chế biến từ sữa
Uống 1 ly sữa nóng trước giờ đi ngủ có thể giúp trung hòa axit trong dạ dày, giảm thiểu chứng ợ nóng, nhưng nếu dùng quá nhiều sữa nguyên kem và các chế phẩm từ sữa như phô mai, kem, sữa trứng chứa lastose (axit lactic) và chất béo … có thể gây nên chứng khó tiêu cho bà bầu. Nhằm hấp thu tốt canxi và các dưỡng chất từ sữa, thai phụ chỉ nên uống từ 2 – 3 ly mỗi ngày, và có thể thay thế bằng sữa đậu nành hay sữa gạo bổ sung canxi để hạn chế tình trạng ợ nóng.
Khoảng 90% trường hợp hôi miệng do nguyên nhân nằm ngay trong miệng. Hôi miệng là do các vi khuẩn phân hủy protein bên trong hốc miệng tạo ra các hợp chất lưu huỳnh dễ bay hơi.
Vi khuẩn gây hôi miệng là vi khuẩn kỵ khí, thường trú ẩn dưới mảng bám răng, trong khe nướu, trong túi nha chu và giữa những khe hở của niêm mạc lưng lưỡi. Nguồn protein đến từ mảnh vụn thức ăn, xác vi khuẩn và tế bào mô chết tróc từ niêm mạc miệng.
Lá húng chanh trị hôi miệng rất hiệu quả.
Bất cứ bệnh lý nào trong miệng khiến cho vi khuẩn và thức ăn hoặc tế bào chết tích tụ, nơi đó quá trình phân hủy xảy ra và mùi hôi hình thành. Thường gây hôi miệng nhất là vệ sinh răng miệng kém, lưỡi bẩn, bệnh nha chu, khô miệng. Còn lại, 10% trường hợp hôi miệng do nguyên nhân ngoài miệng. Các bệnh lý đường hô hấp như viêm xoang mũi, viêm cuống họng, cuống phổi hay sinh mù trong phổi đều có thể làm hôi miệng.
Các bệnh lý toàn thân gây hôi miệng như bệnh tiểu đường (mùi Aceton), bệnh suy thận (mùi cá ươn), bệnh gan (mùi trứng ung pha với tỏi)… Một người tự nhiên sinh chứng hôi miệng nặng thì phải nghĩ một bệnh lý toàn thân nào đó.
Nhiều người cho rằng bệnh dạ dày (bao tử) gây hôi miệng nhưng thực sự bệnh này không ảnh hưởng đến tình trạng này, vì thực quản thường thì ép chặt lại, hơi không xông ngược lên được.
Một số thức ăn gây hôi miệng như hành, tỏi, trứng, cá… Do trong quá trình tiêu hóa các hợp chất sulfur được tạo ra và ngấm vào máu, đưa đến phổi và phóng thích ra hơi thở gây hôi miệng tạm thời trong nhiều giờ hoặc vài ngày.
Một số loại thuốc uống cũng tẩy hôi miệng như thuốc cảm, thuốc dị ứng, thuốc cao huyết áp, thuốc chống trầm cảm…
Ở phái nữ thì các thay đổi về chất nội tiết vào thời gian trứng rụng như thời gian có kinh nguyệt có thể làm cho hơi thở có mùi đặc biệt.
Những liệu pháp trị hôi miệng
Để chữa trị hôi miệng, sau mỗi bữa ăn và nhất là trước khi đi ngủ cần làm 3 việc sau đây:
1. Chải sạch răng với bàn chải, chủ yếu là chải sạch khe nướu.
2. Làm sạch kẽ răng với chỉ nha khoa. Nếu sâu răng, vôi răng, túi nha chu, răng khôn mọc lệch… thì phải đi bác sĩ chữa trị và sửa chữa những bệnh lý, khiếm khuyết này. Khi bệnh nhân và bác sĩ làm tốt phần việc của mình thì có thể giải quyết được phần lớn các trường hợp hôi miệng do nguyên nhân ở miệng.
Một số trường hợp dù vệ sinh răng miệng rất sạch, và trong miệng cũng không còn một bệnh lý, khiếm khuyết nào gây tích tụ vi khuẩn, thức ăn, tế bào chết nhưng miệng vẫn có mùi. Những nghiên cứu gần đây cho rằng lưng lưỡi (phần sau) là nguyên nhân gây ra hôi miệng trong những trường hợp này. Khi ấy, bệnh nhân cần:
1. Cải thiện vệ sinh lưỡi ở phần sau lưng lưỡi: Phần sau lưng lưỡi là nơi nhạy cảm, khó làm vệ sinh triệt để. Một mẹo để tránh phản xạ nôn ọe khi vệ sinh lưỡi, bạn hãy cố gắng lè lưỡi ra càng nhiều càng tốt và ngừng thở trong chốc lát khi chải sạch phần sau của lưỡi.
2. Sử dụng các loại thuốc súc miệng đặc trị hôi miệng: Không phải thuốc súc miệng nào cũng tốt trong điều trị hôi miệng. Phần lớn thuốc súc miệng trên thị trường có thành phần cồn, sẽ gây khô miệng và làm cho tình trạng hôi miệng trở nên nặng nề hơn. Thuốc súc miệng có chứa chlorine clioxide (CIO2) là một phát hiện mới nhất của thế giới để chống lại hôi miệng. CIO2 có khả năng phân hủy hợp chất lưu huỳnh dễ bay hơi và có tính diệt khuẩn.
3. Tăng cường lưu lượng nước bọt: Bằng cách uống nhiều nước (2 lít nước mỗi ngày ) kiêng cữ rượu, thuốc lá, tránh sự căng thẳng… và sống một cuộc sống vui tươi thư thái.
Ngoài ra, bạn có thể sử dụng thêm một số thảo dược từ thiên nhiên như:
1. Hương nhu
Hương nhu vị cay, hơi ấm, mùi thơm, không độc; chữa trị được nhiều bệnh, có tác dụng hạ khí, trừ phiền nhiệt, giải cảm nắng. Lấy 10g hương nhu sắc với 200ml nước. Dùng nước sắc ngậm và súc miệng thường xuyên, không nuốt, nhổ ra ngoài.
2. Húng chanh
Húng chanh chua the, mùi thơm hăng, tính ấm, đi vào phế, giúp giải cảm, phong tà… chữa được nhiều bệnh về đường hô hấp.
Dùng một nắm húng chanh khô, sắc lấy nước đặc để súc miệng và ngậm. Ngậm thường xuyên nhiều lần trong ngày, chỉ sau vài ngày có thể thấy hiệu nghiệm, hết hôi miệng.
3. Lá ngò gai
Rau ngò gai còn gọi là mùi tàu, mùi tây, rau ngò tàu… Lấy một nắm ngò gai sắc lấy nước đặc, thêm vào vài hạt muối làm nước súc miệng, khò họng nhiều lần trong ngày, sau khoảng 5-6 ngày là có công hiệu.
Ở một người khỏe mạnh, nước tiểu thường trong hoặc có màu hơi vàng nhạt. Vậy khi nước tiểu có màu đục là biểu hiện của bệnh gì?
Có rất nhiều nguyên nhân làm cho nước tiểu đục do chế độ ăn uống hoặc cơ thể mắc một số bệnh lý nào đó… Một số nguyên nhân thường gặp:
Uống không đủ nước:
Một nguyên nhân khác khiến nước tiểu bị đục đó là do chúng ta không uống đủ nước hàng ngày. Lượng nước không đủ nên không thể lọc hết được những gì bên trong đường tiết niệu. Cách khắc phục đơn giản là uống thêm nước mỗi ngày (đảm bảo mỗi ngày uống đủ 1-2 lít), nước tiểu sẽ trở lại bình thường.
Do thực phẩm:
Các loại thực phẩm chúng ta ăn có ảnh hưởng tới màu sắc và biểu hiện của nước tiểu. Nếu ăn nhiều thịt, gia vị và thực phẩm có dầu sẽ làm cho nước tiểu đục và nặng mùi hơn. Ngoài ra, nước cam, sữa, củ cải đường và măng tây cũng có thể làm cho nước tiểu đục. Tương tự như vậy, rượu sẽ làm mất đi độ trong của nước tiểu. Nếu thay đổi khẩu phần dinh dưỡng ăn hàng ngày nước tiểu sẽ trong và trở lại bình thường. Ăn nhiều trái cây và rau quả sẽ làm cho nước tiểu trong và không có mùi.
Nhiễm trùng đường tiết niệu:
Vi khuẩn hoặc vi rút có thể xâm nhập và gây tổn thương, gây bệnh bên trong đường tiết niệu, làm cho nước tiểu chuyển sang màu đục. Ngoài ra, khi bị nhiễm trùng đường tiết niệu, người bệnh cũng có thể kèm theo cảm giác đau, và nóng rát khi đi tiểu.
Viêm niệu đạo do lậu, Chlamydia:
Ngoài triệu chứng nước tiểu đục, người bệnh sẽ có những triệu chứng khác như tiểu gắt buốt, sốt, đau hông lưng. Thậm chí tiểu có mủ. Cần đến cơ sở y tế để siêu âm, xét nghiệm nước tiểu giúp chẩn đoán bệnh.
Tiểu dưỡng chấp:
Là do có đường rò từ hệ thống mạch bạch huyết vào đường tiết niệu, làm cho có dưỡng chấp trong nước tiểu. Dưỡng chấp là chất có trong hệ thống mạch bạch huyết, thành phần chủ yếu là lipid.
Triệu chứng của tiểu dưỡng chấp là nước tiểu trắng đục như sữa hoặc như nước vo gạo, có những váng mỡ, để lắng lại có những mảng keo, mảng trắng như sữa đông hoặc mỡ đông. Hiện tượng này xảy ra từng đợt không liên tục.
Tiểu phosphate:
Là hiện tượng do có nhiều phosphate bài tiết trong nước tiểu. Thỉnh thoảng đi tiểu thấy nước tiểu đục như nước vo gạo (thường gặp vào buổi sáng), để lắng lại thì thấy có cặn như cặn vôi. Những lúc khác người đó đi tiểu trong. Hiện tượng tiểu phosphate không phải là bệnh lý. Nhưng nếu tình trạng kéo dài và người đó uống ít nước thì dễ bị sỏi thận do tinh thể phosphate lắng đọng.
Do dùng thuốc: Một số thuốc cũng có thể dẫn đến hiện tượng nước tiểu đục. Khi uống các loại thuốc như: Thuốc điều trị đái tháo đường; Vitamin B và vitamin C bởi hai loại vitamin này có chứa phốt pho.
Tóm lại, nếu nước tiểu đục do uống thiếu nước, thực phẩm thì cần thay đổi khẩu phần ăn thường xuyên, uống đủ nước. Tuy nhiên nước tiểu đục kèm theo một số triệu chứng của bệnh lý cần đến cơ sở y tế khám và điều trị kịp thời.
